My name is Yen Yen Lai. I was born and raised in Kuala Lumpur and later in Kuantan, Malaysia. Growing up in Malaysia’s diverse society, I learned to speak four languages: Malay, Cantonese, Mandarin, and English. After moving to Scotland, I got married, but things didn’t work out as expected. However, I met my current partner there, who is originally from Swansea, and we moved to Swansea together in 2008. Since then, I’ve worked with several employers, including Family Housing, Swansea University, and the Chinese In Wales Association (CIWA). I now have a settled family, a wonderful network of friends, and a beautiful daughter who attends a local comprehensive school.

Throughout my time in Swansea, I’ve faced a few challenges, especially in my interactions with the NHS. One incident that stands out involved a tenant I was helping, who required an interpreter for a hospital assessment. Despite my request weeks in advance, no interpreter was arranged when we arrived. The nurse also refused to use the Language Line service, citing its cost. After making a formal complaint, the nurse was suspended, and a second appointment with an interpreter was arranged. It was an unnecessary struggle that highlighted the language barriers that many in our community face.

On a personal level, I’ve experienced moments of awkwardness due to my daughter’s Caucasian appearance, as she doesn’t have typical Chinese features. Strangers have sometimes assumed I was her nanny rather than her mother. The COVID-19 pandemic also brought challenges, with Chinese people often blamed for the outbreak. I remember people avoiding me in shops, walking away or changing aisles when they saw me. These silent actions were hurtful and a reminder of the prejudice that still exists

One of my proudest achievements is the work I’ve done to support the Chinese older people group in Swansea. I’ve formed a partnership with Swansea Council’s Ageing Well Community Group, which has led to more opportunities for Chinese older adults to integrate into local activities and interact with other 50+ groups in the city. This has helped them become less isolated and more confident in participating independently in events compared to three years ago.

Another significant part of my work involves supporting Chinese older people diagnosed with dementia. Language barriers often prevent these individuals and their families from accessing available services. I’ve taken extensive training in dementia care, earned a Dementia Friend badge, and built strong relationships with organisations like the Alzheimer’s Society Cymru and Dementia Hwb Swansea. Through workshops and awareness campaigns, I’ve helped bridge the gap between these families and the health services they need. Many now trust me to guide them in navigating the healthcare system.

In June 2023, I was honoured to be nominated for the Ethnic Minority Welsh Women Achievement Award (EMWWAA) in the Social and Humanitarian category. This recognition means a lot to me as it highlights the impact my work has had on the Chinese community in Swansea.

As the Older People Team Lead at CIWA, I engage directly with community members every day. I organise activities tailored to the needs of older people, provide them with up-to-date information, and signpost them to other services when necessary. I also use platforms like WhatsApp and WeChat to create communication channels, making it easier for members to stay connected and reach out to me in various ways.
In addition to working with my team, I participate in public networking events throughout the year to build relationships with new organisations and foster partnerships for future activities. These connections often lead to collaborative efforts that benefit the wider community.

My message to the community is to maintain a positive attitude and never feel alone in your struggles. If you’ve experienced unfair treatment or discrimination, remember that support is available from local community organisations. We should never shy away from standing up for our rights. It’s through these efforts that we can bring about change in the places we live and love. Together, we can challenge prejudice and work towards a more inclusive society.

Believe in yourself, and know that you have the power to make change happen. If there’s something you’re passionate about, don’t wait for someone else to take the lead—take charge and make it a reality. The more we stand up for ourselves, the more our voices will be heard. By working together and supporting one another, young people can create lasting change for our communities.

Fy enw i yw Yen Yen Lai. Cefais fy ngeni a’m magu yn Kuala Lumpur ac yn ddiweddarach yn Kuantan, Malaysia. Wrth dyfu i fyny yng nghymdeithas amrywiol Malaysia, dysgais i siarad pedair iaith: Maleieg, Cantoneg, Mandarin, a Saesneg. Ar ôl symud i’r Alban, priodais, ond ni weithiodd pethau allan yn ôl y disgwyl. Fodd bynnag, cyfarfûm â’m partner presennol yno, sy’n dod yn wreiddiol o Abertawe, a symudodd y ddau ohonom i Abertawe yn 2008. Ers hynny, rwyf wedi gweithio gyda sawl cyflogwr, gan gynnwys Tai Teulu, Prifysgol Abertawe, a’r Gymdeithas Tsieineaidd yng Nghymru (CIWA). Bellach mae gen i deulu sefydlog, rhwydwaith hyfryd o ffrindiau, a merch brydferth sy’n mynychu ysgol gyfun leol.

Drwy gydol fy amser yn Abertawe, rwyf wedi wynebu ychydig o heriau, yn enwedig yn fy ymwneud â’r GIG. Roedd un digwyddiad amlwg yn ymwneud â thenant roeddwn yn ei helpu, a oedd angen cyfieithydd ar gyfer asesiad ysbyty. Er gwaethaf fy nghais wythnosau ymlaen llaw, ni threfnwyd cyfieithydd pan gyrhaeddom. Gwrthododd y nyrs hefyd ddefnyddio gwasanaeth Language Line, gan nodi ei gost. Ar ôl gwneud cwyn ffurfiol, cafodd y nyrs ei hatal, a threfnwyd ail apwyntiad gyda chyfieithydd. Roedd yn frwydr ddiangen a amlygodd y rhwystrau iaith y mae llawer yn ein cymuned yn eu hwynebu.

Ar lefel bersonol, rwyf wedi profi eiliadau o letchwithdod oherwydd ymddangosiad fy merch, gan nad oes ganddi nodweddion Tsieineaidd nodweddiadol. Mae dieithriaid wedi tybio weithiau mai fi oedd ei nani yn hytrach na’i mam. Daeth y pandemig COVID-19 â heriau hefyd, gyda phobl Tsieineaidd yn aml yn cael eu beio am yr achosion. Rwy’n cofio pobl yn fy osgoi mewn siopau, yn cerdded i ffwrdd neu’n newid eiliau pan welon nhw fi. Roedd y gweithredoedd distaw hyn yn niweidiol ac yn atgof o’r rhagfarn sy’n dal i fodoli.

Un o’m llwyddiannau mwyaf balch yw’r gwaith rydw i wedi’i wneud i gefnogi’r grŵp pobl hŷn Tsieineaidd yn Abertawe. Rwyf wedi ffurfio partneriaeth gyda Grŵp Cymunedol Heneiddio’n Dda Cyngor Abertawe, sydd wedi arwain at fwy o gyfleoedd i oedolion hŷn Tsieineaidd integreiddio i weithgareddau lleol a rhyngweithio â grwpiau 50+ eraill yn y ddinas. Mae hyn wedi eu helpu i ddod yn llai ynysig ac yn fwy hyderus wrth gymryd rhan yn annibynnol mewn digwyddiadau o gymharu â thair blynedd yn ôl.

Mae rhan arwyddocaol arall o fy ngwaith yn ymwneud â chefnogi pobl hŷn Tsieineaidd sydd wedi cael diagnosis o ddementia. Mae rhwystrau iaith yn aml yn atal yr unigolion hyn a’u teuluoedd rhag cyrchu’r gwasanaethau sydd ar gael. Rwyf wedi cael hyfforddiant helaeth mewn gofal dementia, wedi ennill bathodyn Ffrind Dementia, ac wedi meithrin perthnasoedd cryf â sefydliadau fel Cymdeithas Alzheimer’s Cymru a Dementia Hwb Abertawe. Trwy weithdai ac ymgyrchoedd ymwybyddiaeth, rwyf wedi helpu i bontio’r bwlch rhwng y teuluoedd hyn a’r gwasanaethau iechyd sydd eu hangen arnynt. Mae llawer bellach yn ymddiried ynof i i’w harwain trwy’r system gofal iechyd.

Ym mis Mehefin 2023, roedd yn anrhydedd i mi gael fy enwebu ar gyfer Gwobr Cyrhaeddiad Menywod o Leiafrifoedd Ethnig Cymru (EMWWAA) yn y categori Cymdeithasol a Dyngarol. Mae’r gydnabyddiaeth hon yn golygu llawer i mi gan ei fod yn amlygu’r effaith y mae fy ngwaith wedi’i chael ar y gymuned Tsieineaidd yn Abertawe.

Fel Arweinydd Tîm Pobl Hŷn CIWA, rwy’n ymgysylltu’n uniongyrchol ag aelodau’r gymuned bob dydd. Rwy’n trefnu gweithgareddau sydd wedi’u teilwra i anghenion pobl hŷn, yn rhoi’r wybodaeth ddiweddaraf iddynt, ac yn eu cyfeirio at wasanaethau eraill pan fo angen. Rwyf hefyd yn defnyddio llwyfannau fel WhatsApp a WeChat i greu sianeli cyfathrebu, gan ei gwneud hi’n haws i aelodau aros yn gysylltiedig ac estyn allan ataf mewn gwahanol ffyrdd.

Yn ogystal â gweithio gyda fy nhîm, rwy’n cymryd rhan mewn digwyddiadau rhwydweithio cyhoeddus drwy gydol y flwyddyn i feithrin perthnasoedd â sefydliadau newydd a meithrin partneriaethau ar gyfer gweithgareddau yn y dyfodol. Mae’r cysylltiadau hyn yn aml yn arwain at ymdrechion cydweithredol sydd o fudd i’r gymuned ehangach.

Fy neges i’r gymuned yw cynnal agwedd gadarnhaol a pheidiwch byth â theimlo’n unig yn eich brwydrau. Os ydych chi wedi profi triniaeth annheg neu wahaniaethu, cofiwch fod cymorth ar gael gan sefydliadau cymunedol lleol. Ni ddylem byth osgoi sefyll dros ein hawliau. Trwy’r ymdrechion hyn y gallwn sicrhau newid yn y lleoedd rydym yn byw ac yn eu caru. Gyda’n gilydd, gallwn herio rhagfarn a gweithio tuag at gymdeithas fwy cynhwysol.

Credwch ynoch chi’ch hun, a gwyddoch fod gennych chi’r pŵer i achosi newid. Os oes rhywbeth rydych chi’n angerddol amdano, peidiwch ag aros i rywun arall gymryd yr awenau – cymerwch yr awenau a’i wireddu. Po fwyaf y byddwn yn sefyll dros ein hunain, y mwyaf y bydd ein lleisiau yn cael eu clywed. Trwy gydweithio a chefnogi ein gilydd, gall pobl ifanc greu newid parhaol i’n cymunedau.